Стылістыка
Меню
иконка учебника «Беларуская мова. 11 клас» (аўтары: Г. М. Валочка і інш.), 2021 § 2
←
→

Ведаць:

  • асноўныя прыметы функцыянальных стыляў маўлення і іх стылеўтваральныя моўныя сродкі
  • жанравыя асаблівасці кожнага стылю

Умець:

  • вызначаць стылі маўлення
  • вызначаць лексічныя, марфалагічныя, сінтаксічныя рысы кожнага стылю
  • ставараць тэксты розных стыляў маўлення ў залежнасці ад маўленчай сітуацыі
  • адрозніваць стылі маўлення па іх характэрных прыметах
  • ставараць тэксты розных стыляў маўлення ў залежнасці ад маўленчай сітуацыі

Дадатковыя
матэрыялы

1.Запішыце не названы ў прыведзеным радзе стыль маўлення: мастацкі, навуковы, афіцыйны, гутарковы…
Адказ:

Правільны адказ: публіцыстычны

2.Адзначце прыметы навуковага стылю, якія выяўляюцца ў наступным тэксце:
Мяцеліца (завіруха, завея) – перанос снегу ветрам у прыземным слоі паветра. Адрозніваюць тры віды: замець – перанос снегу, што выпаў раней, на вышыні не болей за 2 метры ад паверхні зямлі; нізавая мяцеліца – вышэй за 2 метры; агульная мяцеліца – у асноўным суправаджаецца інтэнсіўным выпадзеннем снегу з воблакаў... (Энцыклапедычны даведнік “Геаграфія Беларусі”).

усе словы з прамым значэннем
ёсць тэрміналагічныя назвы
ёсць эпітэты
ёсць канкрэтныя лічбы для дэманстрацыі розных паказчыкаў
эмацыянальнасць

3.Адзначце слова, якое ў прыведзеным шэрагу абазначае лішні жанр маўлення:

4.Устанавіце адпаведнасць:
-Навуковы стыль
-Гутарковы стыль
-Публіцыстычны стыль
-Афіцыйны стыль
-Мастацкі стыль
Законы, дагаворы, аб’явы, распіскі, даверанасці, справаздачы, аўтабіяграфіі-
Верш, паэма, аповесць, раман, загадка, байка, балада-
Рэферат, манаграфія, навуковы артыкул, даклад на навуковую тэму, навукова-тэхнічная літаратура-
Выступленне, артыкул, нататка, інфармацыя, рэпартаж, фельетон, інтэрв’ю-
Сяброўскія лісты, запіскі на бытавыя тэмы, бытавая гутарка, размова-

5.Устанавіце адпаведнасць паміж стылямі і прыведзенымі прыметамі:
-Эстэтычная значнасць выкарыстаных сродкаў, індывідуальнасць, самабытнасць, вобразнасць слова
-Спалучэнне дакладнай інфармацыі і эмацыянальнага ўздзеяння на слухача (чытача)
-Дыялагічнае маўленне, экспрэсіўнасць, эмацыянальнасць
-Адназначнасць, недвухсэнсоўнасць фармулёвак, устойлівасць, стандартызаванасць формы
-Дакладнасць, аб’ектыўнасць, лагічнасць, аргументаванасць
Навуковы стыль-
Афіцыйны стыль-
Публіцыстычны стыль-
Мастацкі стыль-
Гутарковы стыль-

6.Адзначце пункты, у якіх названы асаблівасці гутарковага стылю:

абслугоўвае непасрэдныя моўныя зносіны людзей
жывасць, непасрэднасць
стандартызаванасць формы
шырокае ўжыванне займеннікаў, часціц, выклічнікаў
выкарыстоўваецца ў сферы грамадскіх адносін

7.Адзначце пункты, у якіх названы асаблівасці навуковага стылю:

выкарыстоўваецца ў афіцыйнай сферы
стыль навуковых артыкулаў, дысертацый, энцыклапедый, слоўнікаў
маўленне падкрэслена лагічнае, абгрунтаванае, дакладнае
шырока выкарыстоўваюцца тэрміны
асноўнай формай рэалізацыі з’яўляецца вуснае маўленне

8.Вызначце і запішыце стыль прыведзенага тэксту:
Нічога, сынок, за так не даецца. Хто стукаецца ў дзверы – таму адчыняюць.
Але ж бывае і інакш! Чалавеку баліць – ён крычыць да пасінення, а яго не чуюць! Вось у чым штука...
Ты запомні. У жыцці, ведаеш... загадваць рызыкоўна. Жыццё, яно... эх, сынок!
(У. Глушакоў).
Адказ:

Правільны адказ: гутарковы

9.Вызначце стыль тэксту. Адказ запішыце ў назоўным склоне :
Адзінай крыніцай дзяржаўнай улады і носьбітам суверэнітэту ў Рэспубліцы Беларусь з’яўляецца народ. Народ ажыццяўляе сваю ўладу непасрэдна, праз прадстаўнічыя і іншыя органы ў формах і межах, вызначаных Канстытуцыяй.
Адказ:

Правільны адказ: афiцыйны