Тыпы маўлення: апавяданне, апісанне, разважанне (прызначэнне і будова)
Меню

Ведаць:

  • тыпы маўлення, іх прыкметы, прызначэнне і будову

Умець:

  • вызначаць тыпы выразных па змесце і будове тэкстаў
  • адзначаць узаемасувязь паміж зместам і тыпам маўлення
  • выкарыстоўваць розныя тыпы маўлення ў практычнай маўленчай дзейнасці
Дадатковыя
матэрыялы

1.У беларускай мове адрозніваюць наступныя тыпы маўлення:

доказ
разважанне
апісанне
вывад
апавяданне

2.У тэксце-апавяданні ўжываецца шмат дзеясловаў, якія паказваюць, як дзеянне пачыналася, развівалася і закончылася.

3.Вызначыце тып маўлення ў наступным тэксце: Хаскі вельмі вынослівыя і могуць бегчы з вялікай хуткасцю. Іх не палохаюць паўночныя заснежаныя раўніны, яны здольныя хутка перавозіць людзей з аднаго месца назначэння ў другое.
Адказ:

Правільны адказ: апісанне

4.Тэксту-разважанню адпавядае наступная схема:

5.Ці згодны вы, што сачыненне на тэму “Партрэт майго сябра” адносіцца да апісання?

6.Ці згодны вы, што да тэксту-апавядання можна намаляваць некалькі ілюстрацый?

7.Вызначыце тып маўлення наступнага тэксту: Каля возера раслі бярозы і івы. Колькі год таму пасярод іх з’явілася маленькая хвойка. Хваёвы лес адсюль вельмі далёка. Хто ж пасадзіў яе тут? Напэўна ветрык прынёс насенне да возера. Цэлую зіму яно ляжала пад снегам, а калі прыгрэла сонейка – прарасло. Сярод бярозавай жоўтай лістоты зялёную хвойку бачна здалёк.

апісанне

8.Вызначыце тып маўлення наступнага тэксту: Адной з самых каштоўных парод дрэў лічыўся дуб. З яго выраблялі бочкі і кадкі пад квас, сок, грыбы. Яны надавалі ежы адметны смак. З дубу рабілі таксама вёдры для студні. Дубовыя вырабы былі трывалымі і даўгавечнымі.

апавяданне

9.Вызначыце тып маўлення наступнага тэксту: Усюды зеляніна расце і наліваецца. Весела пазірае стары лес. Ён разросся за калгасам і цягнецца далёка па краях поля. Кусты арэшніку, рабіны, чаромхі густа разрасліся ўнізе і шырока параскідалі свае зялёныя галіны ўверсе.

апісанне

10.Супастаўце тыпы тэкстаў і пытанні, якія можна паставіць да іх.
-Чаму?
-Што адбываецца (адбылося)?
-Які прадмет?
апавяданне-
разважанне-
апісанне-