Цікавае і захапляльнае ў звычайным і паўсядзённым. Проза. Змітрок Бядуля. «На Каляды к сыну». Пра мастацкую дэталь

«Беларуская літаратура. 7 клас» (аўтары: М. А. Лазарук, Т. У. Логінава, Г. А. Сухава), 2023 С. 85–98

←

→

Ведаць:

асаблівасці прозы як аднаго з відаў літаратуры
звесткі з біяграфіі Змітрака Бядулі
асаблівасці народнага свята Каляды
сюжэт і кампазіцыю апавядання «На Каляды к сыну»

Умець:

даваць характарыстыку галоўным героям апавядання «На Каляды к сыну» — Тэклі і Лаўруку
вызначаць праблемы, акрэсленыя ў апавяданні (праблемы маральнага выбару, гуманных адносін да бацькоў, вернасці свайму народу)
вызначаць ролю пейзажу ў творы
знаходзіць мастацкія дэталі ў тэксце

Дадатковыя
матэрыялы

Трэнажор «Сюжэт апавядання «На Каляды к сыну»

1.Адзначце, за якія якасці спадабаўся бяздзетнаму пану Шчубальскаму Лаўручок, сын герояў апавядання Змітрака Бядулі “На Каляды к сыну”:

добрую вучобу

выхаванасць

працалюбства і павагу да бацькоў

“прыгожы від і спрытны розум”

тое, што добра іграў на розных музычных інструментах

2.Выберыце працяг выказвання пра гераіню апавядання Змітрака Бядулі “На Каляды к сыну”: Тэкля не звярнула раней увагі на перамены ў характары сына, таму што:

ёй здавалася, што сын перарасце

дрэнна бачыла і недачувала

бязмежная любоў маці перашкаджала аб’ектыўна ацаніць паводзіны сына

такое з сынам было і раней, але яно прайшло, пройдзе і на гэты раз

ведала і адчувала, што сын любіць і аберагае бацькоў

3.Адзначце, кім па прафесіі стаў сын Тэклі Лаўрук з апавядання Змітрака Бядулі “На Каляды к сыну”:

адвакатам

настаўнікам

пастухом

музыкам

4.Выберыце, чаму Тэкля, гераіня апавядання Змітрака Бядулі “На Каляды к сыну”, усё ж такі рашаецца ісці да сына:

патрэбны былі грошы

засумавала па ім за шмат гадоў

ён запрасіў у госці

хацела пабачыць унукаў, якія перасталі пісаць лісты

не ведала, ці дажыве яна да вясны

5.Адзначце, чаму ў апавяданні Змітрака Бядулі “На Каляды к сыну”старая выбралася да сына менавіта на Каляды :

была сямейная традыцыя сустракаць гэтае свята разам

у разгар зімы дома было мала працы

у гэты дзень людзі ходзяць у госці, калядуюць; гаспадар да калядоўшчыкаў павінен быў праявіць добразычлівасць і гасціннасць

хацела парадаваць унукаў і пачаставаць іх гасцінцамі

было многа снегу, а гэта давала магчымасць заехаць хутка ў горад на санях

6.Адзначце, чаму Тэкля ў апавяданні Змітрака Бядулі “На Каляды к сыну”трапіла ў паліцэйскі ўчастак:

бо хацела паскардзіцца на сына, які забыўся яе сустрэць

таму што там сын прызначыў сустрэчу

тады, калі згубіла грошы

таму што не ведала, дзе жыве сын. I калі “даведаліся, хто яе сын, адвялі да яго”

бо заблукала ў вялікім горадзе

7.Выберыце працяг выказвання пра героя апавядання Змітрака Бядулі “На Каляды к сыну”: Рэшткі сумлення ў душы Лаўрэнція заварушыліся тады, калі:

перадае праз лёкая некалькі трохрублёвак

запрашае маці паесці

прапаноўвае застацца ў яго жыць

забірае маці з паліцэйскага ўчастка

раз на год прыязджае да маці ў вёску

8.Адзначце, якія рысы ўласцівы Лаўруку, герою апавядання Змітрака Бядулі “На Каляды к сыну”:

павага да людзей, жаданне ім дапамагчы

эгаізм, чэрствасць

халодны разлік

бездухоўнасць у адносінах да маці

шчырасць, адкрытасць, дабрыня

9.Выберыце, які эпізод з’яўляецца кульмінацыяй апавядання Змітрака Бядулі “На Каляды к сыну”:

смерць Цыпрука

сустрэча ў пана на Каляды з Лаўруком

прыезд Тэклі на Каляды да сына ў горад

сустрэча з гарадавым

“зборы” Тэклі ў горад

10.Адзначце, якая праблема ўздымаецца ў апавяданні Змітрака Бядулі “На Каляды к сыну”:

міру і будучыні

мастака і мастацтва

узаемаадносін бацькоў і дзяцей (маральная)

народа і інтэлігенцыі

філасофская (для чаго чалавек жыве на зямлі