Поўная і кароткая формы дзеепрыметніка. Асаблівасці ўжывання дзеепрыметнікаў у беларускай мове
Меню
иконка учебника «Беларуская мова. 7 клас» (аўтары: Г. М. Валочка, В. У. Зелянко, С. А. Язерская), 2020 § 25, 26
←
→

Ведаць:

  • асаблівасці ўтварэння і ўжывання кароткай формы дзеепрыметніка, яе сінтаксічную ролю ў сказе
  • асаблівасці ўжывання дзеепрыметнікаў у беларускай мове
  • сродкі для перакладу дзеепрыметнікаў з рускай мовы на беларускую

Умець:

  • размяжоўваць дзеепрыметнікі ў поўнай і кароткай формах, вызначаць іх сінтаксічную ролю
  • правільна ўжываць поўную і кароткую формы дзеепрыметнікаў
  • перакладаць на беларускую мову дзеепрыметнікі незалежнага і залежнага стану 

Дадатковыя
матэрыялы

1.Дзеепрыметнікі залежнага стану прошлага часу з суфіксамі -н-, -ен-, -ан-, -т- у беларускай мове ўжываюцца толькі ў поўнай форме.

2.Суаднясіце дзеепрыметнік і яго форму.
-Поўная форма
-Кароткая форма
-Поўная форма
-Кароткая форма
-Кароткая форма
Сцены будынка пафарбаваны пад колер летняга неба.-
Да слыху даляцеў клёкат бусла, прыглушаны шумам машын.-
Лясная паляна асветлена ружовымі промнямі вячэрняга сонца.-
Замкнутыя на засаўку, дзверы не адчыняліся.-
Варэнне прыгатавана з духмяных лясных ягад.-

3.У ролі якога члена сказа звычайна выступаюць кароткія дзеепрыметнікі?

4.Адзначце дзеепрыметнікі, ад якіх можна ўтварыць кароткую форму.

парыжэлыя стагі
вытаптаная сцяжынка
напоўненае возера
пажоўклыя лісты

5.Устаўце прапушчанае слова.
Кароткія дзеепрыметнікі змяняюцца па ліках, а ў адзіночным ліку — па .

Правільны адказ: родах

6.Адзначце словазлучэнні з формамі дзеепрыметнікаў, якія не адпавядаюць нормам беларускай мовы.

адчыніўшыяся дзверы
скошаная трава
ахутаныя смугой
жаўцеючы алешнік

7.Колькі кароткіх дзеепрыметнікаў ужыта ў наступных сказах? Адказ запішыце лічбай.
На ўзвышаным месцы за ваколіцай сяла пад старым разгалістым дубам сядзіць князь. Вакол князя стаяць дружыннікі, узброеныя вялікімі коп’ямі, шчытамі і мячамі. Уладар сурова маўчыць, а дабро ўжо складзена, вазы нагружаны.
Адказ:

Правільны адказ: 2