Знакі прыпынку ў сказах з аднароднымі членамі. Сказы з абагульняльнымі словамі пры аднародных членах, знакі прыпынку
Меню
иконка учебника «Беларуская мова. 8 клас» (аўтары: З. І. Бадзевіч, І. М. Саматыя), 2020 § 34–35
←
→

Ведаць:

  • прыкметы аднародных членаў сказа і абагульняльнага слова

Умець:

  • ставіць знакі прыпынку ў сказах з аднароднымі членамі і абагульняльным словам

Дадатковыя
матэрыялы

1.Адзначце сказы, у якіх знакі прыпынку пастаўлены правільна:

Лівень ліў нядоўга, але добра выкупаў і асвяжыў наваколле.
Стары, салаўіны гай многа чуў сімфоній розных.
Дажджом, сонцам, ды ветрам навальнічным заўсёды пахне хлеб пшанічны.
У жыцці было ўсё: і смех, і боль, і шчасце, і трывогі.
Прайшла навальніца, а свежасці не прынесла.

2.Адзначце сказы, у якіх прапушчана коска:

Вёска знаходзілася за лапікам маладога яловага лесу.
Вышытыя ручнікі захоўваюць цяпло матуліных рук і прыгажосць яе думак, і ўзвышанасць яе пачуццяў.
Зімой сонца свеціць ды не грэе.
Яснаму, чыстаму небу няма ні канца ні краю.
Пад шум дажджу ды ветру завыванне люблю я марыць, разважаць.

3.Адзначце сказы, у якіх няправільна пастаўлены знакі прыпынку:

Нас можа ўтапіць не рака, а ўласная нядбайнасць.
Крыштальныя крыніцы, жытнёвыя палеткі, гаманлівыя бары, сінявокія азёры, усё гэта мой родны край.
Ні свет, ні зара выйшлі ў неагляднае поле камбайны.
Я люблю народныя песні і за іх меладычнасць, і за лірычную цеплыню.
У Японіі на шчасце дораць маленькага, папяровага жураўліка.

4.Суаднясіце сцверджанні са сказамі:
-У ліпені ўжо паспяваюць розныя ягады суніцы, чарніцы, маліны, парэчкі.
-Музычныя інструменты вырабляюцца не толькі з дрэва але і з гліны.
-Усё разам: і хаты, і поле, і дарога – чарнела ад асенняй імглы і туману.
-І лес, і поле, і будынкі ўсё пакрыта снегам.
У сказе не хапае коскі-
У сказе не хапае двукроп’я-
У сказе не хапае працяжніка-
Знакі прыпынку ў сказе пастаўлены правільна-

5.Адзначце сказы, у якіх на месцы пропуску (пропускаў) неабходна паставіць коску (коскі):

Ліпень косіць _ ды жне, доўга спаць не дае.
Восень абвясціла аб сваім прыходзе золатам бяроз, развітальным _ птушыным крыкам.
Ні каласкоў _ ні васількоў у гультая не знойдзеш на палетках.
Хутка сонца аблашчыць раку _ і росную траву, і беласнежную чаромху над вадой.
За густой снегавой заслонай не было відаць _ ні стромкіх сосен, ні гонкіх дубоў.

6.Адзначце сказы, у якіх на месцы пропуску неабходна паставіць двукроп’е:

Уздоўж шашы раслі _ клёны ды бярозы, ясені ды вязы.
Буслы ў падсуседзі пускаюць дробных птушак _ вераб’ёў, і шчыглоў, і мухаловак.
На сход з’явіліся ўсе _ выкладчыкі, студэнты і супрацоўнікі ўніверсітэта.
Усё рыхтуецца да сну _ сонца, і далёкі лес, і рэчка, і людзі, і вецер.
У холад і ў спёку, у дождж і пасля дажджу, маладзіком і ў поўню, летам і зімою _ ён заўсёды прыгожы, наш родны, наш любы край.

7.Адзначце сказы, у якіх на месцы пропуску неабходна паставіць працяжнік:

Усё: і хмурнае неба, і мерзлая чорная зямля _ было ахоплена нечым сумным, халодным і грозным.
І над усім: над ракой, над бязмежнымі палеткамі _ зіхацела пасля дажджу яркімі фарбамі вясёлка.
У жыцці без дабрыні _ ні туды ні сюды.
Луг паабапал рэчкі стракацеў _ жоўтымі люцікамі, ружовымі смолкамі ды сінімі званочкамі.
Адчуванне дакладнасці слова, уменне карыстацца ім, культура мовы _ усё залежыць ад таго, як загучала слова, пачутае ў маленстве.

8.Адзначце сказы, у якіх прапушчаны дзве коскі:

Поўны месяц плыў у небе, асвятляючы ўсё навокал: вялікую затоку зараснікі на беразе гарадок з чарапічнымі дахамі.
Чуваць ці то птушыны шчэбет ці то веснавое бульканне ручаін.
Зараснік і азярцо і баравыя сцежкі – усё схавалі снягі.
Пахне восень бульбаю кмінам ды цыбуляю.
Надзіна маці сустракала мяне ветліва частавала то грушамі то яблыкамі.

9.Адзначце правільныя сцверджанні:

Абагульняльнае слова пры аднародных членах сказа – гэта слова, якое выражае больш шырокае значэнне, чым аднародныя члены, і суадносіцца з імі як радавое і відавое паняцці.
Ад месца абагульняльнага слова ў сказе не залежыць пастаноўка знакаў прыпынку і інтанацыя вымаўлення.
Абагульняльнае слова з’яўляецца тым жа членам сказа, што і аднародныя члены.
Абагульняльнае слова можа стаяць перад аднароднымі членамі і пасля іх.

10.Адзначце сказы, у якіх знакі прыпынку пастаўлены правільна:

Часам чалавеку патрэбна толькі добрае слова, ці пяшчотны позірк.
Лугам мурожным у нас няма ні канца, ні краю.
“Мама” – кароценькае, але самае дарагое і мілае слова.
Звінеў пчаліным звонам малады, прыдарожны ліпняк.
Над полем шырокім, над люстранаю ракой ды над лазой невысокай ходзіць ветрык-неспакой.