Cказы з адасобленымі ўдакладняльнымі членамі сказа, знакі прыпынку

«Беларуская мова. 8 клас» (аўтары: З. І. Бадзевіч, І. М. Саматыя), 2020 § 44

←

→

Ведаць:

паняцце ўдакладняльныя члены сказа

Умець:

адасабляць удакладняльныя члены сказа ў вусным і пісьмовым маўленні

Дадатковыя
матэрыялы

1.Адзначце правільныя варыянты. Адасобленыя ўдакладняльныя акалічнасці выражаюцца:

назоўнікамі з залежнымі словамі

назоўнікамі без залежных слоў

дзеепрыслоўямі

прыслоўямі

прыметнікамі

2.Адзначце правільныя сцверджанні:

удакладняльныя акалічнасці адказваюць на адно і тое ж пытанне

удакладняльныя акалічнасці могуць адказваць на розныя пытанні

удакладняльнымі бываюць акалічнасці месца, часу, спосабу дзеяння

удакладняльнымі бываюць акалічнасці месца, часу, спосабу дзеяння, мэты, прычыны, меры і ступені

калі другая акалічнасць мае больш шырокае значэнне, чым першая, то адасаблення не адбываецца

3.Адзначце сказы, у якіх трэба адасобіць удакладняльныя акалічнасці:

Удалечыні за палявымі разлогамі над чорнай палоскай лесу тлеў захад.

Стомлены Кастусь надвячоркам вяртаўся да роднай хаты ў Мікалаеўшчыну.

Увесь гэты дзень цэлы вечар і ноч не меў Максім супакою.

На самым дне вадаёма ў глыбокай і цёмнай яміне ляжыць вусаты сом.

За сталом пасяродку сядзелі госці дарагія.

4.Адзначце сказы, у якіх акалічнасці не адасабляюцца (коскі ў сказах не пастаўлены):

Іван Дамінікавіч Луцэвіч нарадзіўся ў сям’і малазямельнага арандатара ў ноч на 7 ліпеня (25 чэрвеня) 1882 года ў фальварку Вязынка Вілейскага павета.

Воддаль пад стромкімі бярозамі цэлымі сямейкамі растуць мухаморы.

Гэля працавала ў горадзе на будаўніцтве.

Зімовыя халодныя зоры ярка гарэлі высока ў небе.

Увесь дзень да вечара парыла.

5.Адзначце сказы, у якіх дапушчаны памылкі ў пастаноўцы знакаў прыпынку:

Паўстанне сялян пачалося ў сакавіку, 1794 года, у старажытнай сталіцы Польскага каралеўства – Кракаве.

Там, у Вільні, пастаўлена мемарыяльная пліта Кастусю Каліноўскаму.

Далёка, унізе за галлём хвой, быў кучаравы схіл Масандры.

Тут на гэтай чароўнай зямлі нашы думы і гады прайшлі.

Потым, пад вечар, мы селі ў аўтобус і паехалі ў Давыд-Гарадок.

6.Адзначце сказы, у якіх выдзеленыя словазлучэнні і спалучэнні слоў з’яўляюцца ўдакладняльнымі членамі сказа, іх трэба адасобіць:

Нядаўна на мінулым тыдні я быў ў камандзіроўцы.

Сям-там над вёскай узнімаліся таполі, ліпы, клёны.

Дзядзька ляжаў на драўляным ложку пад старой кудзельнай коўдрай.

У канцы кастрычніка на нізкіх мясцінах уранку пачалі паяўляцца сівыя замаразкі.

Над балотамі ў фіялетавым небе загарэлася першая зорка.

7.Адзначце сказы, у якіх на месцы абодвух пропускаў ставяцца коскі:

На наступны дзень_ у чацвер_ выязджаў Максімка з горада.

Назаўтра_ яшчэ задоўга да васьмі гадзін_ Аляксей падышоў да тэатра.

На берагах рэк_ на ўзлесках_ кідаюцца ў вочы чырвоныя ягады каліны і шыпшыны.

Хацелася проста так_ без мэты_ паблукаць па вуліцы, паглядзець на людзей.

У прыбярэжных кустах_ у парку_ шчабятала птаства.

8.Адзначце сказы з адасобленымі ўдакладняльнымі акалічнасцямі:

Падбаўляючы людзям клопату, усталёўваецца зіма.

Будаўнік па адукацыі, яна добра разбіралася ў шпаклёўцы і растворах, чарапіцы і цэгле.

Нават тут, каля самай рэчкі, не адчувалася свежасці.

Позняй восенню, з надыходам маразоў, трэба збіраць журавіны.

На нарадзе, акрамя творчых пытанняў, закраналіся пытанні арганізацыйныя.

9.Устанавіце адпаведнасць паміж сказамі і правіламі пастаноўкі або непастаноўкі знакаў прыпынку (знакі прыпынку не пастаўлены).
�-Не адасабляюцца акалічнасці, якія адказваюць на розныя пытанні.
�-Аднародныя акалічнасці.
�-Адасабляецца ўдакладняльная акалічнасць месца.
�-Адасабляецца ўдакладняльная акалічнасць часу.
�-Не адасабляюцца акалічнасці, бо не маюць удакладняльнага характару.
Адсюль з гэтага пагорка вельмі добра відно поле.-
Досвіткам за садам падняўся белы густы туман.-
Над берагам над горадам стаяла глухая цішыня.-
Дзе-нідзе на дрэвах бездапаможна матлялася бурае лісце.-
Цудоўны і непаўторны бывае восеньскі лес у ціхую раніцу яшчэ амаль на світанку.-

10.Колькі косак не хапае ў сказе?
Міхал ідзе туды на поле, дзе Нёман выгнуўшыся дужкай абводзіць лес прыгожай стужкай.