Ведаць:
Умець:
Дадатковыя матэрыялы
1.Вызначце стыль тэксту: «Расце ў лесе дуб, магутны, з парэпанай карой на моцных галінах-лапах. Карані яго перапляліся паміж сабой, выпілі безліч зялёных сокаў. І паспрабуй яго крануць з месца. Пярун страсяне яго за чуб, абсмаліць. Дуб усё роўна стаіць.»(Паводле С. Лобач).Адказ:
Правільны адказ: мастацкі
2.Устанавіце адпаведнасць паміж сказамі па іх характэрнай стылёвай прыналежнасці:-Публіцыстычны-Гутарковы-Мастацкі-Афіцыйны-НавуковыВасіль Быкаў прыйшоў у літаратуру, каб увекавечыць подзвіг савецкага чалавека на вайне. (М.Танк).-АБВГДЭлектронны слоўнік – аўтаматызаваная сістэма інтэлектуальнага прызначэння з сабранымі і пэўным чынам спарадкаванымі лінгвістычнымі данымі. (З энцыклапедычнага слоўніка).-АБВГДПрашу дазволіць мне ўдзельнічаць у рэспубліканскім конкурсе работ даследчага характару вучняў па вучэбным прадмеце “Беларуская мова”.-АБВГДЯ крочыў да школы, а шпак усё працягваў выспеўваць радасць і хвалу восеньскаму сонцу, якое шчодра дарыла апошняе цяпло. (Л.Валасюк).-АБВГДГэй, сынок! Ты куды так хутка шпацыруеш? (Л.Валасюк).-АБВГД
3.Адзначце радок, у якім пералічаны стылёвыя рысы, уласцівыя гутарковаму стылю:
4.Прачытыйце тэкст і адзначце, якія характарыстыкі яму адпавядаюць:Кніга – гэта вечны, незгасальны агонь людскога сэрца і розуму. На працягу вякоў яна была адным з самых дакладных сродкаў перадачы інфармацыі і вопыту ад аднаго пакалення да другога. Яна сведка чалавечага прагрэсу. І сёння, не зважаючы на новыя тэхнічныя сродкі фіксацыі і перадачы інфармацыі, кніга надзейна служыць і надалей будзе нязменна служыць чалавеку. Таму чытайце, любіце і шануйце кнігу! (П. Глебка).
5.Адзначце радок, у якім пералічаны моўныя сродкі, характэрныя навуковаму стылю:
6. Запішыце не названы ў прыведзеным радзе стыль маўлення: мастацкі, навуковы, афіцыйны, гутарковы, …Адказ:
Правільны адказ: публіцыстычны
7.Выпішыце слова, якое ў прыведзеным радзе абазначае лішні жанр маўлення: аповесць, навела, раман, аўтабіяграфія, казка.Адказ:
Правільны адказ: аўтабіяграфія
8.Вызначце стыль тэксту:На Беларусі заўсёды шанавалі друкаванае слова. Беларускае кнігавыданне мае больш чым пяцісотгадовую гісторыю. Кожны беларус павінен ведаць, што ў тысяча пяцьсот сямнаццатым годзе ў Празе Францыск Скарына надрукаваў кнігу “Псалтыр”. Традыцыі нашага першадрукара плённа прадоўжылі Сымон Будны, Васіль Цяпінскі, Іван Фёдараў, Пётр Мсціславец, браты Мамонічы, Спірыдон Собаль і многія іншыя. Дзе б мы ні знаходзіліся, павінны ганарыцца гэтым, ганарыцца поўным мудрасці і стваральнай энергіі родным словам!(Паводле А. Штура).Адказ:
9.Адзначце моўныя сродкі, характэрныя для прыведзенага тэксту: «Нічога, сынок, за так не даецца. Хто стукаецца ў дзверы – таму адчыняюць. Але ж бывае і інакш! Чалавеку баліць – ён крычыць да пасінення, а яго не чуюць! Вось у чым штука… Ты запомні. У жыцці, ведаеш…загадваць рызыкоўна. Жыццё, яно… эх, сынок!»(Паводле У. Глушакова).
10.Суаднясіце асноўныя прыметы, моўныя сродкі са стылем, для якога яны характэрны:-Публіцыстычны-Гутарковы-Навуковы-Афіцыйны-МастацкіЭмацыянальнасць, жывое, непасрэднае маўленне; выразы маўленчага этыкету, выклічнікі, звароткі, няпоўныя сказы-АБВГДАцэначнасць, пабуджальнасць; грамадска-палітычная лексіка, дзеясловы загаднага ладу, заклікі, звароты, пабуджальныя, клічныя сказы-АБВГДСтандартызаванасць, дакладнасць; справавая тэрміналогія, дзеясловы неазначальнай формы са значэннем неабходнасці, апавядальныя сказы, аднасастаўныя безасабовыя сказы-АБВГДЛагічнасць, аб’ектыўнасць; навуковая тэрміналогія, абстрактныя назоўнікі, простыя сказы ўскладненай будовы, складаныя сказы-АБВГДВобразнасць, эмацыянальнасць; ацэначныя формы назоўнікаў, прыметнікаў, вобразна-выяўленчыя сродкі, розныя па мэце выказвання сказы-АБВГД